Ngô Đức Diễm viết về thơ Hải Phương

             Đây là lời tựa cho tập thơ 

            "BIỂN CA VÀ SỢI TÓC NGƯỜI TÌNH" 

             dự tính in từ năm 1990 khi vừa qua Mỹ.

 

Từ trái : Hải Phương,Nguyễn xuân Hoàng,Minh Quang,Trương thị Thịnh & Ngô đức Diễm tại phòng tranh của Võ tá Đồng

Nếu thơ và nhạc là những gì tinh túy nhất của nghệ thuật, thì Hải Phương quả đáng gọi là con người của nghệ thuật. Thơ của anh không những có hồn mà còn chính là cái hồn với những rung cảm thật tự nhiên và tinh tuyền.

     

      Đặc biệt thơ Hải Phương còn là nhạc. Mỗi chữ là một phím đàn, mỗi câu là một cung nhạc ngân lên những âm điệu tuyệt vời. Thật khó mà phân biệt tiếng lòng với tiếng tơ trong thơ của anh. Thế nên chẳng lạ gì nhạc sĩ đã phổ nhạc thơ anh, như Châu Kỳ với bài Chuyện Một Giòng Sông, Đức Quỳnh với bài Nơi Em Hẹn Hò Cũ, Hoàng Thanh với Sợi Tóc Người Tình, Vũ Đức Nghiêm với Tìm Em Thuở Trước, Lam Tuyền với Biển Ca, Lê Thương với Nỗi Buồn Nguy Nga…

     

      Điều làm cho người thưởng ngoạn thích thú nhất là thơ Hải Phương đúng là cây đàn muôn điệu. Anh đã trải rộng cảm xúc lên hầu hết mọi sắc thái của tình người và cuộc đời.

Tình quê hương thật đậm đà với “trăm con sóng vỗ” của Nha Trang, với “chiều tím cầu sông Hương” của Huế, với “hàng me cao lá biếc” của Sài gòn…

Tình non sông cũng thật thiết tha với tâm trạng của kẻ “mục đồng xa đồng cỏ”, của “tên Do Thái da vàng” nhớ về “cơn mưa buổi chiều vùng nhiệt đới”, nhớ “nắng bình yên trên cỏ”, nhớ “con suối vỗ về bờ đá cuội”, nhất là nhớ “màu cờ Tổ Quốc”…

     Tình bạn thì quá chân thành và gắn bó với tiếng khóc nức nở cho Hoàng Trúc Ly, với nỗi nhớ không rời cho Lê Thương, và đặc biệt, với “bài thơ viết không ra lời” cho Thế Viên…

     Còn tình yêu thì phải nói là quá sung mãn.

   

     Trước hết là yêu Em. Người em của tình đầu cũng như người em của tình lỡ, tất cả đều đẹp, đều thơ, bởi lẽ “trái tim em đời đời là lửa”. Người yêu với làn môi nồng ấm, với mái tóc nhung êm, đã làm khơi dậy những đợt sóng tình bỏng cháy:

             Da thịt em hồng thơm màu sử biếc

          Cơn mưa dài cho suối vẫn đam mê

Nồng nàn, nhưng vẫn không sỗ sàng lỗ mãng. Tình yêu vẫn luôn luôn giữ được vẻ kiêu sa:

            Rồi từ đó, ở một chỗ nào riêng

          ở một chỗ nào riêng-em lộng lẫy nàng tiên

          Ta chăn trâu ngủ trên đồng cỏ

          Dưới chân em hoa lá say mềm…

     Tình yêu trong thơ Hải Phương không dừng lại ở ngưỡng cửa phái tính, mà trải rộng ra tận cả con người như thể mối cảm thông triết lý đối với hiện sinh:

             Chỉ có chút tình yêu người chất ngất…

          Ta yêu người, người-trong-cõi-người-ta

Yêu em nồng nàn, yêu người tha thiết, yêu bạn bè quê hương cũng thiết tha, thơ Hải Phương quả là thơ tình, nhưng tình trong thơ của anh là tình xanh, tình điên và luôn luôn ám ảnh bởi biển.

             Ôi cơn điên xanh dịu dàng

          Như thuyền như biển và em

Tình xanh, tình điên và tình biển, hình như là ba thực thể không thể tách rời nhau. Với cái nhìn phân tích tâm lý, người ta có thể nghĩ rằng, quê hương cát trắng với làn nước trong xanh, với rừng dừa lá biếc, cộng với cái nhìn đời bằng cặp mắt của một triết gia khắc kỷ, chọn “địa ngục làm kiếp rong chơi”, thì màu xanh trong thơ Hải Phương là màu tươi của quê hương, màu tươi của cuộc đời và của tình người, mặc dầu cuộc đời lênh đênh, tình người xa vắng:

             Cảm ơn Người-Người còn xa vắng

          Cảm ơn Đời-Đời cho ta mãi lênh đênh.

Thế đó, thơ Hải Phương là nhạc, là tình, là biển. Màu xanh tươi tắn với cung nhạc êm dịu như thể ngọn lúa rì rào, chính là lời biển ca ru anh, ru em và ru người vào cõi bình yên:

             Nỗi buồn nào cũng xanh tươi

          Như rừng biếc lá như lời biển ca